Σήμερα τα «φέσια» φορολογούμενων, ασφαλισμένων και δανειοληπτών στην Ελλάδα ξεπερνούν τα 220 ευρώ δισ. εκ των οποίων τα 99,7 δισ. ευρώ αφορούν σε ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία, τα 99,1 δισ. ευρώ αντιστοιχούν στα «κόκκινα» δάνεια και περίπου 23 δισ. ευρώ είναι οι υπερήμερες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτό το βουνό οφειλών εκτός από τις γνωστές αρνητικές επιπτώσεις στα δημόσια οικονομικά και τους ισολογισμούς των τραπεζών έχει παρενέργειες και στην οικονομική ανάπτυξη, οι οποίες έρχονται τώρα στο προσκήνιο.
Η μη πληρωμή οφειλών, είτε λόγω πραγματικής αδυναμίας, είτε λόγω προσδοκίας για ευνοϊκότερη μεταχείριση του χρέους στο μέλλον, είχε ως αποτέλεσμα σημαντικό μέρος των χρημάτων που έπρεπε να διοχετευτούν για την αποπληρωμή των υποχρεώσεων να διοχετευθούν για την κάλυψη βασικών αναγκών, δηλαδή για κατανάλωση.
Αυτό βεβαίως δεν συνέβη μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες που αντιμετώπισαν κρίση. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η Κύπρος. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην ετήσια έκθεση αξιολόγησης που συνέταξε για την Κύπρο και την οποία δημοσιοποίησε προ ημερών, αναφέρει πως η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας στηρίζεται σε μεγάλο μέρος στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και γενικότερα στη «αδύναμη πειθαρχία πληρωμών» που επιτρέπει στην ιδιωτική κατανάλωση να αυξάνεται, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα δεν κατευθύνεται για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Πιο απλά το ΔΝΤ λέει πως οι Κύπριοι αντί να πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους, καταναλώνουν τα χρήματα αυτά και έτσι στηρίζουν «πλασματικά» την ανάπτυξη σε βάρος των χρηματοπιστωτικών τους ιδρυμάτων.
Η παρατήρηση αυτή του ΔΝΤ έχει μερικώς εφαρμογή και στην Ελλάδα. Η κουλτούρα που καλλιέργησε ο ΣΥΡΙΖΑ οδήγησε πολλά νοικοκυριά στο να ιεραρχούν τελευταίες τις υποχρεώσεις τους προς τράπεζες και Δημόσιο και να δίνουν προτεραιότητα στις καταναλωτικές δαπάνες. Με τον τρόπο αυτό τροφοδοτήθηκε ένας νέος γύρος κατανάλωσης με δανεικά, όπως ακριβώς είχε συμβεί στα χρόνια 2002-2009.
Σήμερα όμως έχουμε οδηγηθεί στην πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών και σε μαζικές πωλήσεις δανείων σε funds, το συμμάζεμα της άναρχης κατάστασης που είχε επιφέρει ο λαϊκισμός των ετών 2012-2015 θα έχει αναπόφευκτα επίδραση στην ανάπτυξη των επομένων ετών.
Πιο απλά, το γεγονός ότι θα συμμορφωθούν πλέον κάποιοι από εκείνους που χρόνια δεν πλήρωναν οφειλές σε τράπεζες και Δημόσιο και δαπανούσαν διαφορετικά τα χρήματα που έπρεπε να κατευθύνουν στις υποχρεώσεις αυτές, θα επιδράσει αρνητικά στο μέγεθος της ήδη ασθμαίνουσας ιδιωτικής κατανάλωσης.
Αυτό έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται. Η τελική καταναλωτική δαπάνη στο τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2017 μειώθηκε κατά 1% σε σχέση με το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2016, όταν πέρυσι είχε σημειώσει αύξηση 2,3% σε σχέση με το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου 2015.
Αυτό σημαίνει πως ακόμη και η «επιστροφή στην κανονικότητα» δεν θα γίνει χωρίς κόστος, δεδομένου ότι πολλά νοικοκυριά παρασύρθηκαν και «κατανάλωσαν σήμερα το ψωμί του αύριο». Έτσι πλέον δεν υπάρχουν αρκετές εγχώριες δυνάμεις για τα στηρίξουν την μελλοντική ανάκαμψη.
Πηγή: insider.gr
