Ο 30χρονος Bankman-Fried, ο οποίος μέχρι πολύ πρόσφατα χαιρετιζόταν ως το δισεκατομμυριούχο golden boy του κόσμου των κρυπτονομισμάτων, κατηγορείται τώρα ότι βρίσκεται στο επίκεντρο μιας από τις πιο μεγάλες οικονομικές απάτες στην Ιστορία.
Η καταστροφή της FTX, μιας επιχείρησης κρυπτονομισμάτων που ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια από τον Bankman-Fried και η οποία από την αξία των 32 δισεκατομμυρίων δολαρίων έγινε ουσιαστικά μηδενική μέσα σε λίγες μόνο ημέρες, είναι μια επιχειρηματική τραγωδία.
Οι αρχές στην Αμερική και στις Μπαχάμες, όπου είχε την έδρα της η FTX και όπου ο Bankman-Fried κρύβεται σήμερα, συζητούν το ενδεχόμενο έκδοσής του στις Ηνωμένες Πολιτείες για ανάκριση.
Το σκάνδαλο προκάλεσε κρίση εμπιστοσύνης στο κρυπτονόμισμα στο σύνολό του και την πτώση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου του Bitcoin.
Η οικονομική τρύπα αποκαλύφθηκε σε αρχεία που μοιράστηκε ο Bankman-Fried με άλλα ανώτερα στελέχη την περασμένη Κυριακή.
Η FTX με έδρα τις Μπαχάμες κατέθεσε αίτηση πτώχευσης την προηγούμενη Παρασκευή, μετά από ένα κύμα αναλήψεων πελατών νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Μια συμφωνία διάσωσης με το αντίπαλο ανταλλακτήριο Binance έπεσε στο κενό, επισπεύδοντας την κατάρρευση της κρυπτογράφησης με το μεγαλύτερο προφίλ τα τελευταία χρόνια.
Τα κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin, έχουν χαιρετιστεί ως το μέλλον του χρήματος και αφορούν τη δημιουργία ψηφιακών tokens που υπάρχουν μόνο στο Διαδίκτυο και είναι πέρα από τον έλεγχο των τραπεζών και των κυβερνήσεων που παρεμβαίνουν. Ο Rishi Sunak έχει δηλώσει ότι θέλει το Ηνωμένο Βασίλειο να γίνει μια διεθνής πρωτεύουσα κρυπτονομισμάτων.
Ωστόσο, καθώς βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη μυστικότητα και στην αποφυγή ρυθμίσεων, η αμφιλεγόμενη βιομηχανία έχει δυσκολευτεί να κερδίσει την αποδοχή της κοινής γνώμης. Ακόμα και η FTX δεν είχε άδεια λειτουργίας ούτε στις ΗΠΑ ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο (κάτι που, όπως προειδοποιούν οι ρυθμιστικές αρχές, θα καταστήσει πολύ δύσκολο για τους Βρετανούς που έχασαν χρήματα στην εταιρεία να πάρουν πίσω κάποια από αυτά).
Η στήριξη από πολιτικούς και σταρ
Ακόμα και η Ουάσιγκτον -μέχρι και ο Λευκός Οίκος- έχει εμπλακεί, καθώς οι φιλελεύθεροι σκοποί που χρηματοδότησε γενναιόδωρα ο Bankman-Fried συμπεριέλαβαν και το Δημοκρατικό Κόμμα.
Η προεκλογική εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν για τις εκλογές του 2020 έλαβε 5 εκατομμύρια δολάρια και ο Bankman-Fried -ή SBF, όπως είναι γνωστός- έριξε ένα εντυπωσιακό ποσό 40 εκατομμυρίων δολαρίων σε ευνοούμενους υποψηφίους (οι περισσότεροι εκ των οποίων Δημοκρατικοί) στις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα.
Μια σειρά από διασημότητες που υποστήριξαν δημόσια την πλατφόρμα συναλλαγών κρυπτογράφησης FTX έχουν μηνυθεί σε μια ομαδική αγωγή ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Αστέρες όπως ο Tom Brady, η Gisele Bundchen, ο Shaquille O’Neal, ο Steph Curry, η Naomi Osaka και ο Larry David είναι μεταξύ αυτών που κατονομάζονται στην αγωγή που κατατέθηκε στη Φλόριντα.
Σύμφωνα με την αγωγή, ο Bankman-Fried και οι διασημότητες που στρατολόγησε για να υποστηρίξουν την εταιρεία είναι υπεύθυνοι για ζημίες ύψους περίπου 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων στους Αμερικανούς καταναλωτές. Πολλοί από τους αστέρες ήταν «πρεσβευτές» της πλατφόρμας συναλλαγών, ενώ άλλοι εμφανίστηκαν σε διαφημιστικά σποτ υψηλής τηλεθέασης.
Η αγωγή, η οποία κατατέθηκε από τον δικηγόρο Adam Moskowitz, υποστηρίζει ότι είναι συλλογικά «υπεύθυνοι για τα πολλά δισεκατομμύρια δολάρια σε ζημίες που προκάλεσαν στον ενάγοντα». Η απόφαση ήρθε καθώς ο Bankman-Fried συνέχισε μια απελπισμένη προσπάθεια να διασώσει τη φήμη του την Τετάρτη, παραδεχόμενος: «Είχαμε υπερβολική αυτοπεποίθηση και ήμασταν απρόσεκτοι».
Ανέβασε διάφορα tweets προσπαθώντας να εξηγήσει πώς συνετρίβη η FTX και μάλιστα μίλησε για την εκτεταμένη κάλυψη της εταιρείας από τα μέσα ενημέρωσης νωρίτερα φέτος, γράφοντας: «Ήμουν στο εξώφυλλο κάθε περιοδικού και η FTX ήταν ο αγαπημένος της Silicon Valley».
Ο Bankman-Fried αποτελεί ήδη αντικείμενο αρκετών ερευνών σχετικά με την κατάρρευση της εταιρείας. Ο κατάλογος των ονομάτων στη νέα κατάθεση περιλαμβάνει τα εξής: «Sam Bankman-Fried, Tom Brady, Gisele Bundchen, Stephen Curry, Golden State Warriors, Shaquille O’Neal, Udonis Haslem, David Ortiz, William Trevor Lawrence, Shohei Ohtani, Naomi Osaka, Lawrence Gene David και Kevin O’Leary».
Περιγράφονται στη 41σέλιδη έκθεση ως «μέρη που είτε ήλεγχαν, είτε προωθούσαν, είτε βοηθούσαν και συμμετείχαν ενεργά» στις δραστηριότητες της FTX, οι οποίες φέρονται να παραβίαζαν τη νομοθεσία της Φλόριντα.
Τώρα η FTX έχει τεθεί υπό εκκαθάριση και είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς άλλη εταιρεία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που να έχει καταρρεύσει με αυτόν τον τρόπο τόσο τρομακτικά γρήγορα – το Bloomberg News την αποκάλεσε «μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές πλούτου στην Ιστορία».
Και το… μακελειό μπορεί να έχει μόλις αρχίσει, καθώς το σκάνδαλο έχει βυθίσει σε κρίση ολόκληρο τον κόσμο των κρυπτονομισμάτων.
Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ήταν ήδη βαθιά καχύποπτες απέναντι στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Η FTX παραδέχθηκε ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι ενδέχεται να έχουν χάσει χρήματα που φαίνεται να ανέρχονται σε δισεκατομμύρια.
Ποιος είναι ο «βασιλιάς των κρυπτονομισμάτων»
Ο SBF «φλέρταρε» επιμελώς τους ισχυρούς και τους διάσημους, καθώς έφτιαχνε την εικόνα του ως ο λευκός ιππότης των κρυπτονομισμάτων με αρχές.
Μόλις τον Απρίλιο προσείλκυσε προσωπικότητες, από τον Τόνι Μπλερ και τον Μπιλ Κλίντον μέχρι το σούπερ μόντελ Ζιζέλ Μπάντχεν, όπως προαναφέρθηκε, και τον ηθοποιό Ορλάντο Μπλουμ, σε ένα λαμπερό συνέδριο κρυπτογράφησης στις Μπαχάμες.
Ο Bankman-Fried -γιος αριστερών καθηγητών Νομικής από την Καλιφόρνια- είχε και μια άλλη χορδή στο τόξο του: επέμενε ότι ήθελε να χρησιμοποιήσει τα δισεκατομμύριά του όχι για να αγοράσει έναν στόλο από Lamborghini και γιοτ, όπως οι περισσότεροι στον χώρο του, αλλά για να σώσει τον κόσμο, χαρίζοντας μεγάλο μέρος τους σε καλούς σκοπούς.
Ισχυριζόταν ότι δεν τον ενδιέφεραν τα πλούτη και η πολυτέλεια, αναρτώντας στο Διαδίκτυο φωτογραφίες του μεγάλου πουφ στον οποίο κοιμόταν δίπλα στο γραφείο του και λέγοντας ότι πλήρωνε τον εαυτό του μόνο 100.000 δολάρια τον χρόνο και κυκλοφορούσε με μια Toyota Corolla.«Δεν θέλω γιοτ» διακήρυττε με ευλάβεια.
Στην πραγματικότητα, ένα γιοτ θα ήταν φθηνότερο από το ρετιρέ των 32 εκατομμυρίων λιρών όπου, όπως τώρα προκύπτει, ζούσε και εργαζόταν ο ίδιος και η ανώτερη ομάδα του στο νησί New Providence στις Μπαχάμες.
Το ακίνητο με πέντε υπνοδωμάτια -μέρος του λαμπερού θέρετρου Albany έκτασης 600 acres- αγοράστηκε με τα 62 εκατομμύρια στερλίνες που ξόδεψε η εταιρεία του για ακίνητα φέτος.
Οι ειδικοί λένε ότι οι δέκα συγκάτοικοι, τους οποίους ο SBF γνώριζε από την εποχή του στο πανεπιστήμιο ή από την πρώτη του δουλειά στη Wall Street, ζούσαν σε μια «πολυγαμική» σχέση με σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ τους.
Παραδέχτηκε ότι του άρεσε να παίζει βιντεοπαιχνίδια (ιδίως το League Of Legends) κατά τη διάρκεια επιχειρηματικών συναντήσεων και ενώ δεχόταν κρίσιμα τηλεφωνήματα από επενδυτές και συνεργάτες. Όταν το ανακάλυψαν, οι επιχειρηματικοί συνεργάτες απλώς δεν έδωσαν σημασία, ως περαιτέρω απόδειξη της ευφυΐας του.
Εξάλλου, ο Bankman-Fried είχε έρθει από το πουθενά για να μετατρέψει την FTX στο δεύτερο μεγαλύτερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Έχοντας σπουδάσει Φυσική και Μαθηματικά στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, εντάχθηκε σε έναν χρηματοπιστωτικό οίκο της Wall Street ως trader.
Εντόπισε ότι υπήρχαν σημαντικά κέρδη που μπορούσαν να επιτευχθούν εκμεταλλευόμενος τις διακυμάνσεις της αξίας του Bitcoin σε όλο τον κόσμο και το 2017 μετακόμισε στην Καλιφόρνια και ίδρυσε την Alameda Research για την αγορά και πώληση κρυπτονομισμάτων. Η εταιρεία σύντομα κέρδιζε 1 εκατομμύριο δολάρια την ημέρα.
Δύο χρόνια αργότερα, έχοντας μετακομίσει στο Χονγκ Κονγκ για να επωφεληθεί από ένα φιλικότερο ρυθμιστικό καθεστώς, ίδρυσε την FTX με τον πρώην υπάλληλο της Google Gary Wang, έναν ήσυχο μηχανικό υπολογιστών και έναν από τους συγκάτοικους της SBF. Οι συνάδελφοί του λένε ότι ο Wang δεν αγαπά τίποτα περισσότερο από το να «χάνεται στον προγραμματισμό», αλλά είναι επίσης τόσο περίεργα μυστικοπαθής που δεν έχει καμία παρουσία στο Διαδίκτυο.
Η FTX έβγαλε τα χρήματά της κυρίως από επενδυτές που δανείζονταν χρήματα για να κάνουν τεράστια στοιχήματα στη μελλοντική τιμή των κρυπτονομισμάτων. Αυτή η πρακτική παραμένει παράνομη στις ΗΠΑ, αν και η SBF δημιούργησε μια αμερικανική θυγατρική -που επίσης έχει πια χρεοκοπήσει- η οποία προσέφερε πιο βασικές ευκαιρίες συναλλαγών. Η FTX επεκτάθηκε με ταχείς ρυθμούς και, καθώς οι κεφαλαιούχοι επιχειρηματικών κεφαλαίων της Silicon Valley με βαθιές τσέπες έριχναν εκατομμύρια δολάρια, ο SBF ξόδεψε πολλά χρήματα για να προωθήσει την εταιρεία του.
Πέρυσι, η FTX υπέγραψε συμφωνία ύψους 135 εκατομμυρίων δολαρίων για να συνδεθεί το όνομά της με το γήπεδο της ομάδας μπάσκετ Miami Heat. Την ίδια χρονιά, υπέγραψε συμφωνία χορηγίας με την ομάδα της Mercedes Formula 1, ώστε το όνομά της να φιγουράρει στο αυτοκίνητο του Λιούις Χάμιλτον. Και, τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, ο Αμερικανός κωμικός Larry David πρωταγωνίστησε σε ένα διαφημιστικό σποτ υψηλού προφίλ για την FTX κατά τη διάρκεια της κάλυψης του τελικού του Super Bowl.
Ο Bankman-Fried προσείλκυσε ακόμη και το πιο λαμπερό ζευγάρι διασημοτήτων της Αμερικής, την Gisele Bundchen και τον πρώην σύζυγό της, τον πρώην πλέον Tom Brady, τον αστέρα του αμερικανικού ποδοσφαίρου, για να προωθήσει την εταιρεία του και διόρισε τη Βραζιλιάνα σούπερ μόντελ – με το οποίο εμφανίστηκε στη Vogue – ως επικεφαλής περιβαλλοντικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών της FTX.
Υποστήριζε πως ήθελε να δώσει τα χρήματά του σε φιλανθρωπικούς σκοπούς
Του άρεσε να δηλώνει σε συνεντεύξεις και στο Twitter ότι περίμενε να γίνει ο πρώτος τρισεκατομμυριούχος στον κόσμο, αλλά σκόπευε να δώσει σχεδόν όλα τα χρήματά του.
Ήταν ενθουσιώδης υποστηρικτής ενός μοντέρνου φιλανθρωπικού κινήματος που εξαπλώνεται στα ανώτερα στρώματα της Silicon Valley και ονομάζεται «αποτελεσματικός αλτρουισμός». Αυτό το δόγμα, στους κύριους εκφραστές του οποίου συγκαταλέγεται ένας νεαρός Σκωτσέζος φιλόσοφος και ακαδημαϊκός του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο William MacAskill, προστάζει τους νέους οπαδούς του να βγουν και να βγάλουν όσο περισσότερα χρήματα μπορούν, ώστε να μπορούν στη συνέχεια -τελικά- να τα δωρίσουν σε σκοπούς όπως η παγκόσμια υγεία και η ευημερία των ζώων, που ελαχιστοποιούν τον πόνο στον κόσμο.
Τα προβλήματά της FTX ξεκίνησαν λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα πριν, όταν υποστηρίχθηκε ότι η FTX είχε δανείσει κρυφά περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια από τα χρήματα των πελατών της στην Alameda Research, την αδελφή εταιρεία του hedge fund, για να χρησιμοποιηθούν σε πολύ επικίνδυνες συναλλαγές στον κυβερνοχώρο. Και ότι 2 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτά εξαφανίστηκαν.
Ακόμη χειρότερα, προέκυψε επίσης ότι τα περιουσιακά στοιχεία που η FTX και η Alameda Research δήλωσαν ότι κατείχαν και χρησιμοποιούσαν για να εγγυηθούν τις καταθέσεις των επενδυτών αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από ένα ψηφιακό νόμισμα το οποίο ο Bankman-Fried είχε εφεύρει από το πουθενά. Η αξία του ήταν στην καλύτερη περίπτωση αμφίβολη.
Αναπόφευκτα, οι επενδυτές έσπευσαν να βγάλουν τα χρήματά τους από την FTX και η εταιρεία δεν τα είχε. O SBF κατέβαλε αγωνιώδεις προσπάθειες να βρει έναν σωτήρα, αλλά, όπως δήλωσε στο Reuters ένας επενδυτής τον οποίο προσέγγισε, τα οικονομικά του στοιχεία ήταν «πολύ ερασιτεχνικά».
Παραδεχόμενη ότι είχε έλλειμμα 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η εταιρεία κατέθεσε αίτηση πτώχευσης στις ΗΠΑ την περασμένη Παρασκευή. Επιπλέον, περίπου 662 εκατομμύρια δολάρια σε κρυπτογραφικά χρήματα φέρεται να εξαφανίστηκαν μέσα σε 24 ώρες, πιθανώς κλεμμένα, από τους λογαριασμούς της εταιρείας.
Η προσωπική περιουσία του Bankman-Fried φαίνεται ότι βασίστηκε εξ ολοκλήρου σε κρυπτονομίσματα, καθώς από 16 δισεκατομμύρια δολάρια που υπολογίζεται ότι ήταν την περασμένη εβδομάδα, έχει πέσει σχεδόν στο μηδέν τώρα.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης της Αμερικής και οι χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές της, μαζί με την αστυνομία στις Μπαχάμες, ερευνούν τον Bankman-Fried και τις εταιρείες του.
Πολλοί από αυτούς που ήρθαν σε επαφή με τον Bankman-Fried έχουν μείνει να φαίνονται πολύ ανόητοι, συμπεριλαμβανομένων των υποτιθέμενων έξυπνων επιχειρηματικών κεφαλαιούχων που επένδυσαν εννιαψήφια ποσά στην FTX, των νεοαποκτηθέντων δημοκρατικών φίλων του που του επέτρεψαν να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους δωρητές τους και, πάνω απ’ όλα, των επενδυτών που έβαλαν δισεκατομμύρια δολάρια που δεν θα ξαναδούν ποτέ.
Κάποιοι, ωστόσο, λένε ότι πρέπει να τον ευχαριστήσουμε επειδή αποκάλυψε τους τρομακτικούς κινδύνους που ενέχει η κατάποση της προώθησης του Bitcoin και επειδή απέδειξε ότι οι σκεπτικιστές έχουν δίκιο.
