Σε κλίμα αισιοδοξίας και με διάθεση να στείλει μήνυμα αλλαγής πορείας στο ουκρανικό μέτωπο, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε στις συνομιλίες που είχε με Ευρωπαίους ηγέτες στον Λευκό Οίκο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έκρυψε την πεποίθησή του ότι το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία είναι «προ των πυλών», αφήνοντας να εννοηθεί πως προσωπικά μπορεί να επιτύχει μια συμφωνία με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η «κλειστή» κουβέντα με τον Μακρόν
Χαρακτηριστική ήταν μια φράση που καταγράφηκε σε συνομιλία του Τραμπ με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, όταν πίστευε ότι τα μικρόφωνα ήταν κλειστά. Ο Τραμπ φέρεται να είπε, αναφερόμενος προφανώς στον Ρώσο πρόεδρο: «Νομίζω πως θέλει να κλείσει συμφωνία μαζί μου. Καταλαβαίνεις; Όσο τρελό κι αν ακούγεται».
Ο Μακρόν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, απάντησε πιο ψύχραιμα, εκφράζοντας επιφυλάξεις για τις πραγματικές διαθέσεις του Κρεμλίνου. Η στάση αυτή αντικατοπτρίζει και το γενικότερο κλίμα που επικρατεί στην Ευρώπη, όπου η αισιοδοξία του Τραμπ αντιμετωπίζεται με προσοχή και σκεπτικισμό.
Οι εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπo
Η συζήτηση στον Λευκό Οίκο ήρθε λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα, την Παρασκευή. Εκεί, ο Ρώσος πρόεδρος δεν έδειξε πρόθυμος να προχωρήσει σε κατάπαυση του πυρός, ξεκαθαρίζοντας πως η Μόσχα χρειάζεται πρώτα να «εξαλείψει τα κύρια αίτια» της σύγκρουσης. Η τοποθέτηση αυτή απομακρύνει, προς το παρόν, το ενδεχόμενο μιας άμεσης συμφωνίας.
Παρά τις ενστάσεις του Κρεμλίνου, ο Τραμπ επιμένει να εμφανίζεται βέβαιος πως υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης. «Μπορούμε να βρούμε κοινό τόπο, αν υπάρχει βούληση και από τις δύο πλευρές», ανέφερε σε στενούς συνεργάτες του, μεταδίδοντας το μήνυμα ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια.
Πριν την ευρωπαϊκή σύσκεψη, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε φιλοξενήσει τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο Οβάλ Γραφείο. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις ανάγκες του ουκρανικού στρατού, αλλά και στο ζήτημα της επιστροφής χιλιάδων παιδιών που έχουν απαχθεί από τις ρωσικές δυνάμεις.
Στη συνέχεια, στην Ανατολική Αίθουσα του Λευκού Οίκου, συγκάλεσε σύσκεψη με κορυφαίους Ευρωπαίους ηγέτες. Θέμα ήταν τα επόμενα βήματα σε περίπτωση που ανοίξει δίαυλος επικοινωνίας με τη Μόσχα. Στην ατζέντα βρέθηκαν οι εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία, η ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της, αλλά και οι όροι υπό τους οποίους θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή μια ενδεχόμενη συμφωνία.
Η διπλωματική σκακιέρα
Η παρουσίαση του Τραμπ ως «διαμεσολαβητή» ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα δημιουργεί συζητήσεις στη διεθνή κοινότητα. Από τη μία, η Ουάσιγκτον επιχειρεί να διατηρήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Από την άλλη, αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν ότι οι Ρώσοι δεν έχουν δείξει καμία διάθεση να κάνουν βήματα πίσω.
Διπλωμάτες σημειώνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει την προσωπική του σχέση με τον Πούτιν, πιστεύοντας ότι μπορεί να επιτύχει εκεί όπου απέτυχαν οι προηγούμενες διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, η στάση του Κρεμλίνου παραμένει αμετακίνητη σε καίρια ζητήματα, όπως η κυριαρχία στις κατεχόμενες περιοχές και η διατήρηση στρατιωτικής παρουσίας.
Το μήνυμα αισιοδοξίας και οι ευρωπαϊκές επιφυλάξεις
Η εικόνα ενός χαμογελαστού Τραμπ που διαβεβαίωνε τους συνομιλητές του πως «το τέλος πλησιάζει» δεν έπεισε τους Ευρωπαίους. Η εμπειρία των τελευταίων δύο ετών πολέμου έχει διδάξει ότι οι διακηρύξεις δεν συνοδεύονται πάντα από πράξεις. Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές χώρες ανησυχούν ότι μια βεβιασμένη συμφωνία θα μπορούσε να αφήσει την Ουκρανία εκτεθειμένη.
Όπως δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος, «η ειρήνη είναι φυσικά το ζητούμενο, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι δε θα είναι μια συμφωνία εις βάρος του Κιέβου». Η φράση αυτή αποτυπώνει την απόσταση που χωρίζει την αισιοδοξία του Αμερικανού προέδρου από τον ρεαλισμό των Ευρωπαίων.
Το επόμενο διάστημα
Οι επαφές στον Λευκό Οίκο δείχνουν ότι η διπλωματική κινητικότητα γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει ενταθεί. Ο Τραμπ θέλει να δείξει ότι μπορεί να φέρει αποτέλεσμα εκεί που άλλοι απέτυχαν, την ώρα που η Ρωσία επιμένει να θέτει σκληρούς όρους.
Το αν η προσωπική του πεποίθηση ότι ο Πούτιν «θέλει συμφωνία» ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, θα φανεί τους επόμενους μήνες. Για την ώρα, το μόνο βέβαιο είναι ότι ο πόλεμος συνεχίζεται και κάθε μέρα που περνά αφήνει πίσω του νέα θύματα και καταστροφή.
