Υπεξαίρεση που φτάνει τα 300 εκατ. δολάρια αποκαλύπτει ο έλεγχος στην Aegean Marine Petroleum Network που διενεργήθηκε για τα έτη 2015 – 2016 – 2017 από την Επιτροπή Ελέγχου που όρισε η νέα διοίκηση της εταιρείας. Το πόρισμα περιγράφει με λεπτομέρειες τις παράνομες πρακτικές που ακολούθησε η προηγούμενη διοίκηση υπό τον κ. Δημήτρη Μελισσανίδη με υπερτιμολογήσεις έργων και εκδόσεις εικονικών τιμολογίων προς ίδιον όφελος.
Αίσθηση προκαλεί η αναφορά του πορίσματος των ελεγκτών πως υπάλληλοι και ανώτερα μέλη της διοίκησης υπέστησαν ψυχολογική και σωματική βία (!) για να συμμετάσχουν στην απάτη. Ενα εξίσου εντυπωσιακό στοιχείο του πορίσματος αφορά τα προσκόμματα που έθεσε η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων στον έλεγχο των γραφείων της Aegean στον Πειραιά.
Η εταιρεία με επίσημη ανακοίνωση προς τις χρηματιστηριακές αρχές της Νέας Υόρκης παραδέχεται πως είναι δύσκολο να ανακτηθούν οι ζημιές. Παρά ταύτα τονίζει ότι θα διεκδικήσει μετ’ επιτάσεως αποζημιώσεις από τους αυτουργούς της καταχρηστικής συμπεριφοράς. Επίσης, η εταιρεία εκτιμά πως οι αναπροσαρμοσμένοι ισολογισμοί για τις επίμαχες περιόδους θα αποκαλύψουν σημαντικά μειωμένα έσοδα και κέρδη.
Η Aegean Marine Petroleum Network ιδρύθηκε από τον Δημήτρη Μελισσανίδη με αντικείμενο την προμήθεια ναυτιλιακών καυσίμων και εισήχθη το 2006 στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο Δημήτρης Μελισσανίδης αποχώρησε από την εταιρεία πουλώντας το ποσοστό του (15%) το 2016 στην… ίδια την εταιρεία αντί 100 εκατ. δολαρίων. Μετά το 2016 παρέμεινε ως σύμβουλος, αλλά παραιτήθηκε όταν οι μάνατζερ τριών αμερικανικών funds, που αθροιστικά ήλεγχαν το 13% της Aegean, μπήκαν στη διοίκηση και άρχισαν τους ελέγχους, καθώς ήταν εμφανή τα σημάδια κακοδιαχείρισης. Τον περασμένο Ιούνιο η μετοχή κατακρημνίστηκε αφού η προκαταρκτική έρευνα έδειξε ότι απαιτήσεις της εταιρείας ύψους 200 εκατ. δολαρίων δεν είχαν καμία «οικονομική υπόσταση». Τα προβλήματα ρευστότητας ήταν έντονα και χρειάστηκε η συνδρομή της ελβετικής εταιρείας Mercuria, που απέκτησε σχεδόν το 1/3 των μετοχών της Aegean με αντάλλαγμα την παροχή πιστώσεων 1 δισ. δολ. στην εταιρεία και 30 εκατ. σε μετρητά για να συνεχίσει τη λειτουργία της.
Πώς στήθηκε το κόλπο
Στην επίσημη ανακοίνωση της εταιρείας την περασμένη Παρασκευή προς τις χρηματιστηριακές αρχές της Νέας Υόρκης αναφέρεται πως πλέον η έρευνα είναι ουσιαστικά πλήρης και με βάση τα μέχρι τώρα ευρήματα η Επιτροπή Ελέγχου και το Διοικητικό Συμβούλιο κατέληξαν στα εξής:
•Η Επιτροπή Ελέγχου πιστεύει ότι έως και 300 εκατομμύρια δολάρια της εταιρείας, μετρητά και άλλα περιουσιακά στοιχεία, υπεξαιρέθηκαν μέσω δόλιων δραστηριοτήτων. Η Επιτροπή Ελέγχου πιστεύει ότι ο κύριος ωφελημένος της υπεξαίρεσης είναι η Oil Tank Engineering & Consulting Ltd. (Oil Tank), μια εταιρεία που εδρεύει στο εμιράτο Φουτζέιρα (των ΗΑΕ) και έχει συσταθεί στις 15 Μαρτίου 2010 στις Νήσους Μάρσαλ. Στις 31 Μαρτίου 2010, η Oil Tank συνήψε σύμβαση με τη θυγατρική της Aegean για την επίβλεψη της κατασκευής του τερματικού σταθμού πετρελαίου στη Φουτζέιρα.
Η Επιτροπή Ελέγχου πιστεύει ότι αυτή η σύμβαση χρησιμοποιήθηκε για να καταχραστεί κεφάλαια της εταιρείας μέσω φουσκωμένων συμβάσεων και δόλιας τιμολόγησης. Η Επιτροπή Ελέγχου έχει λόγο να πιστεύει ότι η Oil Tank ελέγχεται από μια πρώην θυγατρική της Aegean (την «Πρώην Θυγατρική»).
[Σημειώνεται πως το 2016 η Oil Tank είχε δανείσει την ΠΑΕ ΑΕΚ με 2,77 εκατ. ευρώ.]
•Την 31η Δεκεμβρίου 2017, η Aegean και οι θυγατρικές της είχαν συνολικά περίπου 200 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε εισπρακτέους λογαριασμούς που προέκυψαν από εμπορικές συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν το 2015, το 2016 και το 2017.
Οι συναλλαγές αυτές δεν είχαν οικονομική υπόσταση καθώς οι άλλοι αντισυμβαλλόμενοι ήταν εταιρείες-κελύφη χωρίς πραγματικά περιουσιακά στοιχεία ή δραστηριότητες και ανήκαν ή ελέγχονταν από πρώην εργαζομένους ή θυγατρικές της Aegean. Η Επιτροπή Ελέγχου πιστεύει ότι οι απαιτήσεις καταγράφηκαν αντικανονικά στο πλαίσιο ενός σχήματος για τη διευκόλυνση και την απόκρυψη μιας εκτεταμένης υπεξαίρεσης των περιουσιακών στοιχείων της Aegean που διοχετεύονται στην Oil Tank, αλλά λογίζονται ως συναλλαγές με αυτές τις εταιρείες-κελύφη. Η Επιτροπή Ελέγχου επιβεβαίωσε επίσης ότι η απαίτηση ύψους περίπου 200 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ είναι μη εισπράξιμη και θα διαγραφεί.
•Η έρευνα αποκάλυψε επίσης πρόσθετες ενέργειες για την εξαπάτηση της Aegean και/ή των θυγατρικών της, συμπεριλαμβανομένης της προπληρωμής για μελλοντικές παραδόσεις πετρελαίου που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ. Αυτές οι παράνομες δραστηριότητες φαίνεται να έχουν ξεκινήσει ήδη από το 2010.
•Η υπεξαίρεση των περιουσιακών στοιχείων της Aegean καθώς και οι δόλιες λογιστικές εγγραφές και η τεκμηρίωσή τους με πλαστά έγγραφα που αποσκοπούσαν στην απόκρυψή της αφορούσαν τουλάχιστον δώδεκα υπαλλήλους της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων μελών της ανώτερης διοίκησης. Οι υπάλληλοι που διηύθυναν το σχήμα, το οποίο περιελάμβανε τη δημιουργία πλαστών και παραχαραγμένων εγγράφων, συμπεριλαμβανομένων τραπεζικών ενημερωτικών δελτίων, επιβεβαιώσεων ελέγχου, συμβάσεων, τιμολογίων και πιστοποιήσεων τρίτων, μεταξύ άλλων, έχουν απομακρυνθεί.
Ασκησαν ψυχολογική και σωματική βία σε στελέχη
Η Επιτροπή Ελέγχου πιστεύει ότι αυτή η παράνομη δραστηριότητα εκδηλώθηκε εν μέρει επειδή η Πρώην Θυγατρική άσκησε σημαντικές πιέσεις στο προσωπικό της Aegean με διάφορα ανάρμοστα μέσα, συμπεριλαμβανομένων απειλών για οικονομικά αντίποινα και σωματικής βίας. Επιπλέον, η Πρώην Θυγατρική συνεχίζει να έχει πρόσβαση και να ελέγχει τα ηλεκτρονικά και έντυπα αρχεία της Aegean.
Η Aegean προτίθεται να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να διεκδικήσει αποζημίωση από τα υπεύθυνα πρόσωπα και άλλα μέρη για τη ζημιά που υπέστη λόγω της συμμετοχής τους στις ανωτέρω περιγραφόμενες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων από τον νόμο δικαστικών προσφυγών, και θα επιδιώξει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων βάσει των δυνατοτήτων που της παρέχει ο νόμος.
Προσπάθεια διαγραφής
Σε σχέση με την έρευνα, οι προσπάθειες της Aegean να αποκτήσει πρόσβαση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και σε άλλα ψηφιακά δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στον server της εμποδίστηκαν και εξακολουθούν να εμποδίζονται, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, των απειλών προς το προσωπικό της εταιρείας για αντίποινα και επίσης λόγω τουλάχιστον μίας προσπάθειας οριστικής διαγραφής εγγράφων από τον server της εταιρείας. Η προσπάθεια αυτή κατεβλήθη από ένα άτομο με πρόσβαση στο σύστημα μέσω της εγκατάστασης ενός λογισμικού διαγραφής δεδομένων.
Στις 22 Ιουνίου 2018, κατόπιν καταγγελίας της Πρώην Θυγατρικής και των συνδεδεμένων μερών, η Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων, στο πλαίσιο της έρευνας, εξέδωσε προσωρινή εντολή η οποία απαγόρευε στους ελεγκτές την πρόσβαση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και σε άλλα αρχεία που είχε συλλέξει από τον server στα γραφεία της Aegean στον Πειραιά η Επιτροπή Ελέγχου.
Η Aegean ζητεί την ακύρωση της εντολής της Αρχής Προστασίας Δεδομένων.
Υπενθυμίζεται πως η Aegean είχε καταθέσει οικειοθελώς τα συμπεράσματα της προκαταρκτικής έρευνας στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και στο υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, που επίσης ερευνούν το σκάνδαλο.
Τα οικονομικά αποτελέσματα
Με βάση τα παραπάνω, η Επιτροπή Ελέγχου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι οικονομικές καταστάσεις της Aegean για τις επίμαχες οικονομικές χρήσεις καθώς και τα δελτία Τύπου που περιγράφουν τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας δεν πρέπει να λογίζονται ως αξιόπιστα.
Η εταιρεία σκοπεύει να επαναδιατυπώσει τις «πειραγμένες» οικονομικές καταστάσεις και προτίθεται να συνεργαστεί με τους ελεγκτές της Pricewaterhouse Coopers AE για τις χρήσεις 2016 και 2017 και τους Deloitte Certified Public Accountants AE για το 2015, για να προσδιορίσει την καθαρή επίδραση των ανακριβών λογιστικών εγγραφών και της κλοπής των περιουσιακών στοιχείων. Εξάλλου η Aegean δεν αναμένεται να καταθέσει τις εξαμηνιαίες οικονομικές της καταστάσεις για την περίοδο, που έληξε στις 30 Ιουνίου 2018, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η αναμόρφωση των ισολογισμών.
Η Aegean στην ανακοίνωσή της επισημαίνει πως θα αποκαταστήσει τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου, θα μετεγκαταστήσει τα κεντρικά γραφεία, θα αντικαταστήσει τα πρόσωπα που συγκροτούν την ανώτερη διοίκηση και θα απομακρύνει όσους εμπλέκονται στην απάτη.
Αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις σύμφωνα με πληροφορίες από τη Νέα Υόρκη ενώ καθοριστικός εκτιμάται ότι είναι ο ρόλος στην Αθήνα της αμερικανικής πρεσβείας και του πρέσβη, Τζέφρι Πάιατ. Αλλά και των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών που έχουν έρθει γι’ αυτό το σκοπό στην Ελλάδα.
