Αφού βρήκε κοινή συνισταμένη με τον κυβερνητικό του εταίρο Πάνο Καμμένο για τον εκλογικό νόμο και τη συνταγματική αναθεώρηση, ο πρωθυπουργός αρχίζει αύριο, Πέμπτη, τις επαφές με τους πολιτικούς αρχηγούς.
Το στοίχημα που θέτει είναι ένα: Να συγκεντρώσει τις 200 απαιτούμενες ψήφους ώστε να ισχύσει το νέο εκλογικό σύστημα από τις επόμενες κιόλας εκλογές. Ωστόσο, κάτι τέτοιο απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς και αξιοσημείωτες εξισορροπητικές ικανότητες.
Ισορροπία τρόμου
Αφενός πρέπει να διασφαλίσει την «επόμενη ημέρα» για τον ΣΥΡΙΖΑ, όποιο και αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα.
Κατά δεύτερον, πρέπει να ικανοποιήσει αντικρουόμενες απόψεις και επιδιώξεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης και κυρίως να συνθέσει σε μια γραμμή την άποψη του ΣΥΡΙΖΑ.
Και τρίτον, πρέπει να «δώσει» την ικανοποίηση μιας θεσμικής νίκης στην Αριστερά, ιδίως μετά τη στροφή 180 μοιρών από τις προεκλογικές του υποσχέσεις, αλλά ταυτόχρονα και να διασφαλίσει την κυβερνησιμότητα της χώρας. Δεδομένα που πολύ δύσκολα θα συγκεραστούν.
«Ο Τσίπρας θέλει να ισχύσει ο εκλογικός νόμος από τις επερχόμενες εκλογές. Θα επιδιώξει ειλικρινά να συγκεντρώσει τις 200 ψήφους», λέει συνομιλητής του πρωθυπουργού, διευκρινίζοντας πως σε καμία περίπτωση δεν προσμετρά τις ψήφους της Χρυσής Αυγής.
Θέλει πάση θυσία -είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση- τη στήριξη και της Νέας Δημοκρατίας, αν δεν θέλει να στηρίξει μια αλλαγή του εκλογικού νόμου στις ψήφους της Χρυσής Αυγής.
Τα αμείλικτα μαθηματικά
Τα μαθηματικά είναι αμείλικτα. Σε περίπτωση αναλογικότερου εκλογικού συστήματος, ο Αλέξης Τσίπρας, ακόμη και αν κατορθώσει να συσπειρώσει τους 153 βουλευτές που αθροίζουν ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τους 16 της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, τους 10 του Ποταμιού, τους 9 της Ενωσης Κεντρώων και τους 4 ανεξάρτητους βουλευτές, θα έχει σύνολο 192 ψήφους.
Υπολείπονται 8 μέχρι τον «μαγικό αριθμό» των 200. Κάτι που σημαίνει ότι η δεξαμενή του πρέπει να είναι είτε από τη ΝΔ (που δεν θέλει μείωση του μπόνους), είτε από το ΚΚΕ (που αρνείται κάθε άλλη προοπτική πλην της απλής αναλογικής). Φυσικά, για ευνόητους λόγους, θα ήθελε να αποφύγει να δεχθεί τις 18 ψήφους της Χρυσής Αυγής.
Αν αποφασίσει ο ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει καθαρή απλή αναλογική, θα διασφάλιζε 193-197 ψήφους, μάξιμουμ, αφού θα συγκέντρωνε 153 ψήφους από ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, 15 από ΚΚΕ, 9 από Ενωση Κεντρώων και -ας υποτεθεί- τις 16 της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, συν τους 4 ανεξάρτητους.
Τι θα κάνει ο Τσίπρας
Τι θα κάνει ο πρωθυπουργός; Κυβερνητικό στέλεχος με πείρα προβλέπει: «Αν πείσει τον Μητσοτάκη, θα πάει σε αναλογικότερο σύστημα, μειώνοντας το μπόνους στο πρώτο κόμμα. Αν όχι, θα υιοθετήσει την απλή, ανόθευτη αναλογική, για να ικανοποιήσει και τη βάση του κόμματος και ας αναλάβουν οι άλλοι την ευθύνη».
Σε κάθε περίπτωση, στις επαφές του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τη Φώφη Γεννηματά, τον Σταύρο Θεοδωράκη και τον Βασίλη Λεβέντη, ο Αλέξης Τσίπρας θα εξαντλήσει την επιχειρηματολογία του, επιδιώκοντας να τους «εκθέσει» πολιτικά, αν αρνηθούν τη σύμπραξη στις θεσμικές αλλαγές που θέλει να περάσει. Αν δεν τα καταφέρει, μοιραία, ο εκλογικός νόμος θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Τα δεδομένα στον πολιτικό χάρτη έχουν ως εξής:
ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (σύνολο 153 βουλευτές)
Ο ΣΥΡΙΖΑ στη συντριπτική του πλειοψηφία θέλει απλή αναλογική. Αυτό αποτυπώνεται στο Σχέδιο Θέσεων του κόμματος ενόψει Συνεδρίου, που θα παρουσιαστούν στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ στις 23 και 24 Ιουνίου. Απλή αναλογική ζητούν και οι εσωκομματικές τάσεις, όπως οι «53», αλλά και κορυφαία στελέχη, όπως ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης.
Ωστόσο, ο υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής επιμένει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα. Ως εκ τούτου, προτείνει αναλογικότερο εκλογικό σύστημα με περιορισμό του μπόνους των 50 εδρών στις 30, εφόσον το πρώτο κόμμα ή ο συνασπισμός κομμάτων πιάσει ένα ποσοστό που θα θεωρηθεί σαφής απόδειξη για το τι θέλει το εκλογικό σώμα. Αυτό το ποσοστό κυμαίνεται γύρω στο 40%.
Με την άποψή του συντάσσονται, κατά πληροφορίες, αρκετά κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Γιάννης Δραγασάκης και ο υπουργός Αμυνας Πάνος Καμμένος, που συμφώνησε με τον Αλέξη Τσίπρα κατά τη συνάντησή τους την Τρίτη το απόγευμα.
Παράλληλα, ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει σπάσιμο των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, ψήφο στα 17 και μιας μορφής δικαίωμα ψήφου σε ομογενείς. Για το όριο του 3% υπάρχουν επίσης διαφορές στον ΣΥΡΙΖΑ. Η αρχική θέση είναι η διατήρησή του, ωστόσο διατυπώνονται απόψεις ότι αν μειωθεί στο 2,5% μπορεί να έχει επίδραση επί το αναλογικότερον στον εκλογικό νόμο.
Νέα Δημοκρατία (75 βουλευτές)
Η ΝΔ ξεκαθάρισε ότι δεν επιθυμεί παιχνίδια με τον εκλογικό νόμο και πως αρνείται το αναλογικό σύστημα. «Ο Τσίπρας θα χάσει με τον ίδιο εκλογικό νόμο που κέρδισε δύο φορές» είπε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη.
Δημοκρατική Συμπαράταξη/ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ (16 βουλευτές)
Στη Δημοκρατική Συμπαράταξη έχουν αντικρουόμενες απόψεις. Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, Θανάσης Θεοχαρόπουλος, υπερασπίζεται την αρχική πρόταση για καθιέρωση της απλής αναλογικής και την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών. Ομως ο γραμματέας της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ Βασίλης Κεγκέρογλου υπενθυμίζει ότι «το ΠΑΣΟΚ ήδη έχει προτείνει διατήρηση του 3% και μπόνους 20-30 εδρών πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσοστό».
Το Ποτάμι (10 βουλευτές)
Συμφωνούν με τη μείωση του μπόνους στο πρώτο κόμμα ως εξής: Μία έδρα για κάθε 2% που παίρνει το πρώτο κόμμα -ήτοι, αν το ποσοστό του είναι 40%, να πάρει μπόνους 20 έδρες. Επιμένουν για τη μη αλλαγή του ορίου του 3% για το «κατώφλι» της Βουλής, για το σπάσιμο των μεγάλων περιφερειών αλλά και στη μείωση του αριθμού των βουλευτών σε 255 από 300, εκ των οποίων οι 5 να εκλέγονται από την ομογένεια.
Ενωση Κεντρώων (9 βουλευτές)
Οπως έχει ξεκαθαρίσει ο Βασίλης Λεβέντης, θέλει απλή και άδολη αναλογική, χωρίς μπόνους, αλλά και με κατάργηση του 3%.
ΚΚΕ (15 βουλευτές)
Πάγια αρχή του η απλή αναλογική, ως εκ τούτου θα είναι δύσκολο να εξηγήσει την άρνησή του σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ καταλήξει σε αυτή την πρόταση.
Χρυσή Αυγή (18 βουλευτές)
Εχει ταχθεί υπέρ της απλής αναλογικής, χωρίς μπόνους.
