Η άνοια είναι μια σειρά συμπτωμάτων που προκαλούνται από νοσήματα που καταστρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και προς το παρόν, δεν έχει θεραπεία.
Οι επιστήμονες προσπαθούν ενεργά να κατανοήσουν καλύτερα τι προκαλεί την ασθένεια έτσι ώστε να μπορεί να προληφθεί ή να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης, εάν είναι δυνατόν.
Οι μεγαλύτεροι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία (οι περισσότερες περιπτώσεις άνοιας εμφανίζονται σε άτομα άνω των 60 ετών) και το οικογενειακό ιστορικό. Ωστόσο, οι ερευνητές ανακαλύπτουν συνεχώς όλο και περισσότερα σχετικά με το τι αυξάνει τον κίνδυνο. Σύμφωνα με τελευταίες μελέτες το άγχος μπορεί σχεδόν να τριπλασιάσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας χρόνια αργότερα.
«Το άγχος μπορεί πλέον να θεωρηθεί ένας μη παραδοσιακός παράγοντας κινδύνου για την άνοια», δήλωσε ο Δρ Kay Khaing, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ειδικός γηρίατρος στο Hunter New England Health στο Newcastle της Αυστραλίας.
Οι νέες μελέτες
Περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από άνοια, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 139 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Καθώς η πάθηση αποτελεί επίσης κύρια αιτία θανάτου, οι ερευνητές και οι επαγγελματίες υγείας έχουν στρέψει την προσοχή τους στην πρόληψη, ιδίως με την αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου, όπως το άγχος ή οι συνήθειες του τρόπου ζωής.
Προηγούμενες μελέτες που διερευνούν τη σχέση μεταξύ άγχους και άνοιας έχουν μετρήσει σε μεγάλο βαθμό το άγχος των συμμετεχόντων σε μια χρονική στιγμή, παρέχοντας ανάμεικτα συμπεράσματα – αλλά το πόσο διαρκεί το άγχος κάποιου είναι μια σημαντική πτυχή που αξίζει να εξεταστεί, υποστήριξαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Η ομάδα μελέτησε 2.132 συμμετέχοντες που προσλήφθηκαν από την Hunter Community Study με έδρα το Newcastle μεταξύ Δεκεμβρίου 2004 και Δεκεμβρίου 2007. Ήταν ηλικίας 60 έως 81 ετών ή μεγαλύτεροι και κατά την έναρξη της μελέτης παρείχαν στοιχεία για την υγεία τους, όπως η χρήση καπνού ή η κατανάλωση αλκοόλ, ή αν είχαν παθήσεις όπως υπέρταση ή διαβήτη.
Υπήρξαν τρεις αξιολογήσεις, που ονομάζονται επίσης κύματα, με διαφορά πέντε ετών η καθεμία. Οι ερευνητές μέτρησαν το άγχος των συμμετεχόντων κατά την πρώτη και τη δεύτερη αξιολόγηση. Ως χρόνιο άγχος ορίστηκε η ύπαρξη άγχους τόσο στο πρώτο όσο και στο δεύτερο κύμα. Το άγχος κάποιου θεωρήθηκε επιλυμένο εάν είχε άγχος μόνο κατά τη στιγμή του πρώτου κύματος. Το νεοεμφανιζόμενο άγχος αναφέρεται σε άγχος που εντοπίστηκε μόνο κατά το δεύτερο κύμα.
Η άνοια προσδιορίστηκε με τη χρήση κωδικών από τη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση των Ασθενειών ή δεδομένων φαρμακευτικών παροχών που έδειχναν αγορά φαρμάκων για την άνοια, τα οποία παρείχε το Υπουργείο Υγείας και Φροντίδας Ηλικιωμένων της Αυστραλίας. Τελικά, 64 συμμετέχοντες εμφάνισαν άνοια. Το χρόνιο και το νέο άγχος σχετίζονταν με σχεδόν τριπλάσιο κίνδυνο άνοιας από οποιαδήποτε αιτία – με μέσο χρόνο διάγνωσης 10 έτη, διαπίστωσαν οι συγγραφείς.
Διαχείριση του άγχους
Το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση στους στρεσογόνους παράγοντες, αλλά αν είναι υπερβολικό, «παρακαλούμε αναζητήστε βοήθεια», δήλωσε ο Khaing.
Συζητήστε με τον γιατρό σας ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για τις επιλογές σας, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η διαχείριση του άγχους, η υγιεινή διατροφή, η άσκηση και ο καλύτερος ύπνος, τα οποία επίσης επηρεάζουν ξεχωριστά τον κίνδυνο άνοιας, είπαν οι ειδικοί. Σημαντικές μορφές θεραπείας περιλαμβάνουν επίσης διάφορους τύπους θεραπείας ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
«Συνιστώ όμως να αποφεύγετε ορισμένα φάρμακα που επηρεάζουν τον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένων των τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, των βενζοδιαζεπινών και των ισχυρών αντιισταμινικών», δήλωσε ο Finney.
Επιπλέον, «προσπαθήστε να αναλάβετε μια πρακτική διαλογισμού και περιορίστε τις προσδοκίες των άλλων και του εαυτού σας να απαντάτε σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κείμενα και μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε η Tanzi. «Συνιστούμε επίσης να αποφεύγετε τους ανθρώπους που πραγματικά αντιπαθείτε και να αλληλεπιδράτε με εκείνους που έχουν θετική επίδραση … στην ευημερία σας».
