Κατευθείαν στα βαθιά αναµένεται να πέσει η Ευρώπη το 2020. Στην αρχή της νέας δεκαετίας, η «γεωπολιτική Κοµισιόν» της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του Σαρλ Μισέλ και το Ευρωκοινοβούλιο υπό την προεδρία του Νταβίντ Σασόλι θα κληθούν να διαχειριστούν δύσκολα ζητήµατα και να λάβουν σοβαρές αποφάσεις που θα καθορίσουν την πορεία της ΕΕ. Οι ευρωεκλογές του 2019 δηµιούργησαν ένα περίεργο µείγµα στις Βρυξέλλες.
Για πρώτη φορά το Ευρωκοινοβούλιο είναι τόσο διασπασµένο, κάτι που καθιστά δύσκολη τη συνεργασία µε την Κοµισιόν και το Συµβούλιο. Και αντίστοιχα, πολλά κράτη-µέλη είναι έτοιµα να σηκώσουν το… δικό τους µπαϊράκι στα θέµατα που θα προκύψουν. Θα υπάρξουν αποφάσεις; Μένει να αποδειχθεί – διότι ακόµη και το αυτονόητο τα περασµένα χρόνια, ότι η ΕΕ κατέχει την τέχνη του συµβιβασµού, τίθεται πλέον εν αµφιβόλω.
Το «Έθνος της Κυριακής» σταχυολόγησε τα βασικά στοιχήµατα της χρονιάς που έρχεται.
1. «ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ» ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΟΥ∆ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΟ 2050
Αποτελεί το απόλυτο στοίχηµα της νέας Κοµισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: να γίνει η Ευρώπη η πρώτη κλιµατικά ουδέτερη ήπειρος µέσα σε 30 χρόνια. Και αυτό προϋποθέτει αλλαγές σε όλα τα επίπεδα νοµοθεσίας και πολιτικής σε όλες τις χώρες-µέλη της ΕΕ. Ηδη η Πολωνία δήλωσε αδυναµία να συµµορφωθεί – και έτσι υπήρξε στη Σύνοδο Κορυφής του ∆εκεµβρίου το πρωτοφανές: συµφωνία όλων, πλην ενός! Η Κοµισιόν έχει δεσµευτεί να υποβάλει εντός 100 ηµερών τον πρώτο «ευρωπαϊκό νόµο για το κλίµα» που θα «εξηγεί» τι πρέπει να γίνει. Πρώτη στάση το 2030. Εκτιµάται ότι για την επίτευξη των στόχων µέχρι τότε θα απαιτηθούν πρόσθετες ετήσιες επενδύσεις ύψους 260 δισ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 1,5 % του ΑΕΠ του 2018.
2. ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΕ
Τα µεγαλεπήβολα σχέδια για το κλίµα και η απαίτηση για διάθεση του 25% του µακροπρόθεσµου προϋπολογισµού της ΕΕ σε αυτά δηµιουργούν ήδη ένα πρόβληµα στις διαπραγµατεύσεις. Οι οποίες, παρά τις επανειληµµένες συζητήσεις στα συµβούλια των αρµόδιων υπουργών, έχουν καταλήξει σε αδιέξοδο. Και να σκεφτεί κανείς ότι στόχος της προηγούµενης Κοµισιόν ήταν να έχει συµφωνηθεί πριν από τις ευρωεκλογές του 2019! Με την αποχώρηση του Ηνωµένου Βασιλείου από την ΕΕ, η συνεισφορά των εύρωστων κρατών προς την ΕΕ θα πρέπει να αυξηθεί, κάτι που φυσικά δεν βλέπουν µε καλό µάτι. Την ίδια στιγµή, θα πρέπει να συνεχιστεί η χρηµατοδότηση για τους βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού οικοδοµήµατος (αγροτική πολιτική και συνοχή κυρίως), αλλά και να «απαντηθούν» οι νέες προκλήσεις της ΕΕ (κλίµα, ασφάλεια). Και εκεί θα υπάρξει µάχη. Που δεν θα κρίνει νικητή παρά µόνο στο τελευταίο λεπτό, που προβλέπεται -προς το παρόν- τον Φεβρουάριο.
3. ΟΙ ΛΕΠΤΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΟΥ BREXIT
Το µόνο σίγουρο φαίνεται να είναι το Brexit στις 31 Ιανουαρίου. Γιατί από εκεί και πέρα ξεκινά µια µεταβατική περίοδος, κατά την οποία Βρυξέλλες και Λονδίνο θα πρέπει να διαπραγµατευτούν το είδος και τις προϋποθέσεις της νέας τους σχέσης. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι η µεταβατική περίοδος θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2020, µε συµφωνία ή χωρίς. Από την πλευρά του, ο Ιρλανδός επίτροπος προειδοποίησε ότι αν το σενάριο του Brexit χωρίς συµφωνία γίνει πραγµατικότητα, τότε «θα ρίξει αλάτι στις πληγές».
4. ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΝΕΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
Από το 2015 επιχειρείται η αλλαγή του Κανονισµού του ∆ουβλίνου και ακόµη… ετοιµάζεται. Η προηγούµενη Κοµισιόν δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τη διαδικασία, αφού το Μεταναστευτικό αναδείχθηκε στο πιο διχαστικό θέµα στην ΕΕ. Τώρα, η Επιτροπή αναµένεται να προτείνει ένα νέο σύµφωνο µετανάστευσης και ασύλου, το οποίο θα προτείνει συνολικές αλλαγές στο σύστηµα της µετανάστευσης – όχι µόνο για τους αιτούντες άσυλο δηλαδή («∆ουβλίνο»). Την ευθύνη για το «πακέτο» των προτάσεων θα έχει ο Ελληνας αντιπρόεδρος της Κοµισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος είπε ότι φιλοδοξία του είναι «να βρεθεί ένα πλέγµα αλληλεγγύης προκειµένου τις αιτήσεις για το άσυλο να µην τις διαχειρίζονται στα σηµεία εισόδου, όπως συµβαίνει σήµερα, αλλά να επιµερίζονται ανάµεσα σε όλα τα κράτη της ΕΕ». Φιλόδοξο επίσης το να περιµένει κανείς να ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2020, επί κροατικής προεδρίας. Η µάχη αναµένεται να συνεχιστεί και επί της προεδρίας της Γερµανίας που ακολουθεί.
5. H ∆ΥΣΚΟΛΗ ΣΧΕΣΗ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ – ΑΓΚΥΡΑΣ
Το θέµα της Τουρκίας και της διαχείρισης των θεµάτων που προκύπτουν από τη σχέση των Βρυξελλών µε την Αγκυρα είναι µία από τις «καυτές πατάτες» της Ευρώπης. Χρόνιο πρόβληµα εν µέρει, µε τα πάνω του και τα κάτω του κατά καιρούς, ωστόσο το τελευταίο διάστηµα έχει παραγίνει. ∆εν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι η πολιτική του προέδρου Ερντογάν απασχόλησε έµµεσα ή άµεσα όλες τις Συνόδους Κορυφής το 2019. Και όπως φαίνεται, αναµένεται να συνεχίσει να τις προβληµατίζει και το 2020. Μεταναστευτικό, Ανατολική Μεσόγειος, Λιβύη, Αιγαίο, αλλά και σχέσεις µε Ρωσία και ΗΠΑ είναι τα ζητήµατα που αναζητούν απαντήσεις µε… ισορροπία. ∆ύσκολες υποθέσεις, µε συνέπειες που µπορεί να προκαλέσουν γεωπολιτικό «σεισµό», στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ενωση θέλει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο χωρίς να διαρραγούν οι σχέσεις της µε την Τουρκία. Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται πολύ κοντά στο επίκεντρο του «σεισµού», αλλά έχουν τη στήριξη της ΕΕ. Μπορεί να φαίνεται άτολµη και περιορισµένη, αποτελεί ωστόσο µια βάση που θωρακίζει τις δύο χώρες και τα συµφέροντά τους.
6. ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΕΣ ΠΟΙΝΕΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΑΚΑ ΠΑΙ∆ΙΑ»
Ο Βίκτορ Ορµπαν άνοιξε τον χορό της µη αποδοχής των ευρωπαϊκών νόµων για τη µετανάστευση, αλλά και αναπτύσσοντας µια αντιευρωπαϊκή πολιτική στη χώρα του, την Ουγγαρία. Το Ευρωκοινοβούλιο µάλιστα ζήτησε -για πρώτη φορά στην ιστορία- την ενεργοποίηση του άρθρου 7 κατά της Ουγγαρίας, που, αν τελικά συµβεί, µπορεί να στερήσει από τη χώρα την ψήφο της στα συµβούλια. Ωστόσο, η Ουγγαρία πλέον δεν είναι το µόνο στοίχηµα της ΕΕ στο θέµα του κράτους δικαίου, του σεβασµού δηλαδή των αξιών της Ευρώπης. Η Πολωνία ακολουθεί µε τις µεταρρυθµίσεις στη ∆ικαιοσύνη, από κοντά και η Τσεχία. Στο κλαµπ των «κακών» προστέθηκε πρόσφατα και η Μάλτα, όπου η διερεύνηση της δολοφονίας της δηµοσιογράφου Ντάφνε Καρουάνα Γκαλιζία έχει προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις που φτάνουν ως τον πρωθυπουργό Τζόζεφ Μουσκάτ. Είναι τόσο σηµαντικό το ζήτηµα αυτό για τις Βρυξέλλες, που κάποιοι µιλούν ακόµη και για περικοπή κονδυλίων στις χώρες που «παραστρατούν».
7. ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ… ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΙ ΜΕ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΑ
Οι εµπορικές σχέσεις µε τις ΗΠΑ και η επιρροή της Κίνας στις αγορές της Ευρώπης -και όχι µόνο- είναι ένα από τα βασικά στοιχήµατα του 2020. Η πρόεδρος της Κοµισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι θα συναντήσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραµπ στις «αρχές του 2020», σε µια προσπάθεια κατευνασµού των εµπορικών διαφορών µε την Ουάσιγκτον. Οι σχέσεις µεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι τρικυµιώδεις µετά τις αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισµού της ΕΕ για αµερικανικές εταιρείες-κολοσσούς, των αποφάσεων της Γαλλίας και άλλων κρατών για επιβολή ψηφιακού φόρου, αλλά κυρίως λόγω της απόφασης Τραµπ να επιβάλει δασµούς σε αλουµίνιο και σίδηρο, απειλώντας µε δασµούς και τις εισαγωγές των ευρωπαϊκών αυτοκινήτων.
8. ΟΛΑ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ∆ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ
Πολύ σηµαντικό είναι και το στοίχηµα της τραπεζικής ενοποίησης και της µετατροπής του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Σταθερότητας σε «ευρωπαϊκό ∆ΝΤ». Αρκετά έχουν προχωρήσει για κοινό προϋπολογισµό της νοµισµατικής ένωσης και τη δηµιουργία ενός ευρωπαϊκού ταµείου εγγύησης καταθέσεων, αλλά η συµφωνία δεν έχει βρεθεί ακόµη. Επίσης, η Κοµισιόν ανακοίνωσε ότι ξεκινά η συζήτηση για τους δηµοσιονοµικούς κανόνες των κρατών-µελών της Ευρωζώνης τον Ιανουάριο. Ιταλοί και Γάλλοι έχουν πολλές φορές εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους στους κανόνες αυτούς, ζητώντας τη χαλάρωσή τους. Αντίθετα, τους κανόνες υποστηρίζουν οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης. «Η συζήτηση θα είναι ζωηρή» εκτίµησε ο αντιπρόεδρος Β. Ντοµπρόβσκις.
9. Ο ΓΡΙΦΟΣ ΤΗΣ ∆ΙΕΥΡΥΝΣΗΣ META TO «ΜΠΛΟΚΟ» ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Ακόµη ένα στοίχηµα είναι η λύση στον γρίφο της διεύρυνσης, µετά το «µπλόκο» της Γαλλίας στην έναρξη ενταξιακών διαπραγµατεύσεων σε Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία. Η Κροατία, που έχει την προεδρία αυτό το εξάµηνο, θέλει να καταφέρει πρόοδο σε αυτό το µέτωπο, όµως προς το παρόν όλοι περιµένουν την Κοµισιόν να καταθέσει σχετική πρόταση, προς το τέλος Ιανουαρίου. Στόχος είναι να ξεκινήσουν ξανά οι συζητήσεις µετά τις τοπικές εκλογές στη Γαλλία τον Μάρτιο.
Πηγή: «Έθνος της Κυριακής»
