Μετά από σχεδόν τρεις ώρες κεκλεισμένων των θυρών ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, στην αεροπορική βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον, κοντά στο Άνκορατζ της Αλάσκας. Η Σύνοδος Κορυφής χαρακτηρίστηκε ως ιστορική, με επίκεντρο τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας.
«Ασυνήθιστη» συνέντευξη Τύπου χωρίς ερωτήσεις
Αμέσως μετά τις συνομιλίες, οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν σε μια ιδιαίτερη Συνέντευξη Τύπου που ξεχώρισε τόσο για το σπάσιμο του πρωτοκόλλου – με τον Πούτιν να παίρνει πρώτος τον λόγο – όσο και για την απουσία ερωτήσεων από δημοσιογράφους.
Παρά τις τυπικότητες, το κλίμα μεταξύ των δύο ηγετών εμφανίστηκε φιλικό. Και οι δύο υπογράμμισαν πως σημειώθηκε πρόοδος, με συμφωνία σε αρκετά ζητήματα, αφήνοντας ανοιχτό τον δρόμο για νέα βήματα προς μια πιθανή συνολική συμφωνία.
Οι δηλώσεις Πούτιν και το μήνυμα Τραμπ
Ο Ρώσος πρόεδρος έκανε λόγο για «εποικοδομητική ατμόσφαιρα αμοιβαίου σεβασμού», χαρακτηρίζοντας «διεξοδικές» τις διαπραγματεύσεις. Μίλησε με θερμό τόνο για τον Τραμπ και τόνισε ότι οι δύο χώρες μπορούν να ξαναχτίσουν «δεσμούς αμοιβαίου οφέλους και ισότητας». Επανέλαβε ότι η εξάλειψη των αιτίων της σύγκρουσης αποτελεί βασική προϋπόθεση για μια βιώσιμη λύση στην Ουκρανία.
«Έχω κάθε λόγο να πιστεύω ότι μπορούμε, και όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο, να φτάσουμε στο τέλος της σύγκρουσης στην Ουκρανία», δήλωσε ο Πούτιν.
Από την πλευρά του, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη συνάντηση «πολύ παραγωγική», αν και αναγνώρισε πως παραμένουν ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα. «Δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι θα ενημερώσει άμεσα τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και άλλους ηγέτες.
Επόμενο ραντεβού; «Στη Μόσχα»
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε χωρίς το προγραμματισμένο γεύμα εργασίας, ενώ η Συνέντευξη Τύπου περιορίστηκε αποκλειστικά στις δηλώσεις των δύο ηγετών. Στο τέλος, ο Τραμπ αποχαιρέτησε τον Πούτιν με τη φράση «θα σας ξαναδώ σύντομα», ενώ ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε: «την επόμενη φορά στη Μόσχα».
Το εάν η συνάντηση αυτή ανοίγει πραγματικά τον δρόμο για ειρήνη στην Ουκρανία ή αν πρόκειται για ακόμη ένα βήμα σε μια δύσκολη διαδρομή, παραμένει ανοιχτό.
Τραμπ σε Ζελένσκι: «Κάνε τη συμφωνία με τον Πούτιν»
Λίγες ώρες μετά τη Σύνοδο, ο Ντόναλντ Τραμπ μίλησε στο Fox News, όπου έστειλε σαφές μήνυμα στον Ουκρανό πρόεδρο: «Κάνε τη συμφωνία με τον Πούτιν». Όπως είπε, αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να σταματήσει ο πόλεμος, αποφεύγοντας ωστόσο να μπει σε λεπτομέρειες για τυχόν υποχωρήσεις που θα απαιτηθούν από το Κίεβο.
Σε ερώτηση του δημοσιογράφου Σιν Χάνιτι για το τι θα συμβούλευε τον Ζελένσκι, ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε: «Να κάνει τη συμφωνία για το τέλος του πολέμου. Θέλω να δω να σταματήσει ο κόσμος να πεθαίνει στην Ουκρανία».
Παράλληλα, επιτέθηκε στον Τζο Μπάιντεν, λέγοντας ότι «ο πόλεμος δεν θα είχε ξεκινήσει ποτέ» αν δεν υπήρχαν οι «λάθος άνθρωποι στις λάθος θέσεις». «Έχουν χαθεί χιλιάδες ζωές, δεν έπρεπε να συμβεί ποτέ», τόνισε.
Ο Τραμπ υποστήριξε πως οι διαπραγματεύσεις με τον Πούτιν ήταν «εξαιρετικά θετικές», δίνοντάς τους μάλιστα «άριστα 10». Ωστόσο, ξεκαθάρισε εκ νέου ότι «δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», ρίχνοντας το βάρος πλέον στον Ζελένσκι και στις ευρωπαϊκές χώρες.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι πρέπει να συμφωνήσει. Αυτή τη στιγμή χάνει πολλά, 7.000 ζωές την εβδομάδα είναι πάρα πολλές. Αν το θελήσουν, θα είμαι παρών στη συνάντησή τους. Θέλω να βεβαιωθώ ότι θα πραγματοποιηθεί», κατέληξε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Η σύνοδος ξεκίνησε με μια ιστορική χειραψία
Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσφερε στον Ρώσο ομόλογό του μια προσεκτικά σχεδιασμένη επιστροφή στη διπλωματική σκηνή, τρία και πλέον χρόνια μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία πυροδότησε την πιο αιματηρή σύγκρουση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Φτάνοντας πρώτος στη στρατιωτική βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον στην Αλάσκα, ο Ντόναλντ Τραμπ περίμενε τον Ρώσο ομόλογό του στον διάδρομο του αεροδρομίου και καθώς τον πλησίαζε ο Πούτιν, ο Τραμπ τον χειροκροτούσε.
Ο Ρώσος πρόεδρος περπάτησε προς τον Τραμπ πάνω στο κόκκινο χαλί και οι δύο ηγέτες έδωσαν τα χέρια και αντάλλαξαν αβρότητες, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να έχει ολιγόλεπτη συνομιλία με τον Ντόναλντ Τραμπ. Λίγο αργότερα, αντάλλαξαν μια δεύτερη χειραψία μπροστά σε ένα βάθρο που έγραφε “Αλάσκα 2025” πριν επιβιβαστούν και οι δύο στο ίδιο αυτοκίνητο.
Στη συνέχεια, περπάτησαν κατά μήκος του κόκκινου χαλιού ενώ εκατέρωθεν στεκόταν στρατιωτικό προσωπικό με επίσημη στολή, πριν τελικά οι δύο ηγέτες πάρουν θέση για τους φωτογράφους.
Σε μια σπάνια κίνηση, ο Πούτιν επιβιβάστηκε στη συνέχεια στη θωρακισμένη λιμουζίνα του Ντόναλντ Τραμπ για να μεταφέρει και τους δύο στον τόπο της συνόδου.
Η «διευρυμένη» συνάντηση
Η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε κατ’ ιδίαν, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, αλλά με δύο συμβούλους από κάθε πλευρά.
Για τον Ντόναλντ Τραμπ, αυτοί ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο ειδικός του απεσταλμένος για τη Ρωσία Στιβ Γουίτκοφ.
Ο Πούτιν, στο πρώτο του ταξίδι στη Δύση μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022, συνοδεύτηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον διπλωματικό του σύμβουλο Γιούρι Ουσακόφ.
Η αντίδραση Ζελένσκι
Ένα σχήμα συνόδου που αλλάζει την ψυχολογική δυναμική αυτής της συνόδου, κατά την οποία η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι φοβούνταν κυρίως μήπως επιτρέψει στον Πούτιν να χειραγωγήσει τον Αμερικανό ομόλογό του.
Πρώτος ενδιαφερόμενος αλλά μεγάλος απών από τη σύνοδο, είναι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος δήλωσε ότι “υπολογίζει” στον Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Οι Ρώσοι στρατιώτες “συνεχίζουν να σκοτώνουν την ημέρα των διαπραγματεύσεων”, δήλωσε, ενώ ο ουκρανικός στρατός ανακοίνωσε ότι ανακατέλαβε έξι χωριά, τα οποία είχαν καταλάβει ρωσικές μονάδες τις τελευταίες ημέρες, κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερα γρήγορης προώθησης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ καυχήθηκε ότι θα ήξερε σε “πέντε λεπτά” το πολύ εάν η πρώτη του πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση από το 2019 με τον ηγέτη του Κρεμλίνου θα ήταν φιάσκο.
Αν όλα πάνε καλά, ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος ονειρεύεται να βραβευτεί με Νόμπελ Ειρήνης, διαβεβαιώνει ότι “αυτή η συνάντηση θα ανοίξει τον δρόμο για μια άλλη”, τριμερή, με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο συμβολισμός της επιλογής της Αλάσκας
Η επιλογή της Αλάσκας είναι γεμάτη συμβολισμούς.
Το τεράστιο αυτό έδαφος παραχωρήθηκε από τη Ρωσία στις Ηνωμένες Πολιτείες τον 19ο αιώνα. Στη συνέχεια, χρησίμευσε ως φυλάκιο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν η Αμερική και η Σοβιετική Ένωση αντιμετώπιζαν η μία την άλλη στον Βερίγγειο Πορθμό.
Ο Ουκρανός πρόεδρος και οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα περιμένουν τον απρόβλεπτο Αμερικανό πρόεδρο να τους ενημερώσει για το περιεχόμενο της συνάντησής του, όπως έχει δεσμευτεί.
