Περιθώριο δύο εβδομάδων άφησε ο Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να αποφασίσει τις κινήσεις που θα κάνει σε ό,τι αφορά τον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν από τον Λευκό Οίκο την Πέμπτη (19/6).
Οι φήμες των προηγούμενων ημερών άφηναν να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν το Ισραήλ σε χτυπήματα κατά του Ιράν, προκειμένου να εξουδετερωθεί το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Το Τελ Αβίβ επιθυμεί η Ουάσιγκτον να συνεισφέρει στον πόλεμο με βόμβες «bunker buster», που είναι σε θέση να διεισδύσουν βαθιά μέσα στο βουνό στο βορειοδυτικό Ιράν, όπου βρίσκεται η πυρηνική εγκατάσταση Fordow, σύμφωνα με την ανάλυση του Al Jazeera.
Το σκεπτικό του Τραμπ αναφορικά με το Ιράν
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λίβιτ, μοιράστηκε με τους δημοσιογράφους αυτό που περιέγραψε ως άμεσα λόγια του Αμερικανού προέδρου: «Με βάση το γεγονός ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα διαπραγματεύσεων που μπορεί να γίνουν ή να μην γίνουν με το Ιράν στο εγγύς μέλλον, θα πάρω την απόφασή μου για το αν θα κάνω οποιαδήποτε κίνηση, μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες».
Πώς άλλαξε η στάση του Τραμπ για τη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν
Όταν το Ισραήλ επιτέθηκε για πρώτη φορά στο Ιράν στις 13 Ιουνίου, η κυβέρνηση Τραμπ δήλωσε σαφώς ότι δεν είχε καμία εμπλοκή, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια του Τελ Αβίβ ως «μονομερή ενέργεια». Στη συνέχεια, ωστόσο, εξήγησε ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν εκ των προτέρων για τις κινήσεις του Ισραήλ.
Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε την άποψή του ότι το Ιράν είναι πολύ κοντά στο να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής των G7 στον Καναδά πριν από λίγες ημέρες, διαψεύδοντας τις εκθέσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι τον περασμένο Μάιο είχε αναφέρει πως Ουάσιγκτον και Τεχεράνη είναι κοντά σε μια πυρηνική συμφωνία.
Την Τετάρτη (18/6) ο Τραμπ αρνήθηκε να πει αν οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν στη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. «Μπορεί να το κάνω. Μπορεί να μην το κάνω. Θέλω να πω, κανείς δεν ξέρει τι θα κάνω», υπογράμμισε στους δημοσιογράφους, ωστόσο την Πέμπτη κατέστη σαφές ότι δίνει προθεσμία δύο εβδομάδων για να υπάρξει συμφωνία με το Ιράν, προτού η χώρα του «αναλάβει» δράση.
Η επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν πήρε παράταση δύο εβδομάδων;
Προς το παρόν δεν προκύπτει ότι οι ΗΠΑ θα επιτεθούν στο Ιράν μετά από δύο εβδομάδες, με τη Λίβιτ να παραμένει αινιγματική σχετικά με το τι μπορεί να συμβεί μετά από 14 ημέρες.
«Ο πρόεδρος ενδιαφέρεται πάντα για μια διπλωματική λύση, είναι ένας ειρηνοποιός. Είναι ο πρόεδρος της ειρήνης μέσω της δύναμης και έτσι, αν υπάρχει μια ευκαιρία για διπλωματία, ο πρόεδρος θα την αρπάζει πάντα, αλλά δεν φοβάται να χρησιμοποιήσει και τη δύναμη», ανέφερε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.
Η Μόνα Γιακουμπιάν, ανώτερη σύμβουλος και διευθύντρια του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), τόνισε ότι ενώ οι δύο εβδομάδες θα έδιναν χρόνο για περισσότερες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, θα έδιναν επίσης χρόνο στις ΗΠΑ να έχουν έτοιμες τις δυνάμεις τους σε περίπτωση που λάβουν την απόφαση να πάρουν μέρος στη σύγκρουση. Προς το παρόν, είναι αδύνατο να ειπωθεί ποιο από τα δύο σενάρια είναι πιο πιθανό.
«Δεν ξέρω καν αν ο πρόεδρος Τραμπ ξέρει τι θέλει», υπογράμμισε στο Al Jazeera ο Ιρανοαμερικανός αναλυτής, Νεγκάρ Μορταζάβι. «Έκανε προεκλογική εκστρατεία ως πρόεδρος της ειρήνης και υποσχέθηκε ότι θα τερματίσει τις συγκρούσεις. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει τελειώσει και οι συγκρούσεις στη Γάζα έχουν κλιμακωθεί, ενώ μόλις άφησε να ξεκινήσει τρίτος πόλεμος στη Μέση Ανατολή. Λέει ένα πράγμα, αλλά κάνει κάτι άλλο», συμπλήρωσε.
Αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι οι δύο εβδομάδες διορία που έδωσε ο Τραμπ, είναι ένας μοχλός πίεσης προς το Ιράν, ώστε να επιταχυνθούν οι συνομιλίες των δύο πλευρών. Ο Τζαμάλ Αμπντί, πρόεδρος του Εθνικού Ιρανοαμερικανικού Συμβουλίου, σημείωσε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θα μπορούσε να προσπαθήσει να οικοδομήσει μέσω απειλών, ώστε να πιέσει το Ιράν να αποδεχθεί τις απαιτήσεις του για «πλήρη παράδοση».
«Νομίζω ότι προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως αυτόν τον τρελό που είναι απρόβλεπτος και με αυτόν τον τρόπο μπορεί στη συνέχεια να επιμείνει σε αυτή την πολύ σκληρή γραμμή που το Ιράν αρνείται να αποδεχθεί εδώ και δεκαετίες, δηλαδή την πλήρη κατάργηση του πυρηνικού προγράμματος εμπλουτισμού του», εξήγησε ο Αμπντί.
«Η καθυστέρηση θα μπορούσε σίγουρα να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης διαπραγματευτικής στρατηγικής, που θα εκμεταλλεύεται την αποδυναμωμένη θέση του Ιράν ως αποτέλεσμα των εκτεταμένων στρατιωτικών χτυπημάτων για να αποσπάσει πιο ουσιαστικές παραχωρήσεις την Ισλαμική Δημοκρατία στο πυρηνικό ζήτημα και ενδεχομένως και σε άλλα σημεία που υπάρχει διαφωνία, όπως το πρόγραμμα των βαλλιστικών πυραύλων», επισήμανε η Γιακουμπιάν.
«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψει κανείς τι θα συμβεί στη συνέχεια. Η ιδιοσυγκρασιακή στρατηγική του Τραμπ, παράλληλα με την ενστικτώδη προσέγγιση λήψης αποφάσεων, υπογραμμίζει το απρόβλεπτο των επόμενων ημερών και αυτό μπορεί να είναι και το ζητούμενο», πρόσθεσε στη συνέχεια.
Οι διορίες που ο Τραμπ δεν έχει τηρήσει κατά το παρελθόν
Στο παρελθόν, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ορίσει παρόμοια χρονοδιαγράμματα για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τους εμπορικούς δασμούς, ωστόσο δεν τα τήρησε. «Η επιβολή προθεσμιών αποτελεί ίσως το μοναδικό προβλέψιμο στοιχεία της προσέγγισης Τραμπ για την εξεύρεση λύσεων σε πολύπλοκα προβλήματα. Ο καθορισμός ρητών προθεσεμιών έχει χαρακτηρίσει το διαπραγματευτικό στιλ του Αμερικανού προέδρου σε διάφορους τομείς, από την Ουκρανία έως τις πολιτικά ευαίσθητες εγχώριες προκλήσεις», διευκρίνισε η Γιακουμπιάν.
Η σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν
Κατά την προετοιμασία της τρέχουσας σύγκρουσης, ο Τραμπ λέει ότι έδωσε στο Ιράν προθεσμία 60 ημερών για να διαπραγματευτεί μια συμφωνία σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά οι συνομιλίες συνεχίστηκαν μετά τη λήξη της διορίας. Τελικά, το Ισραήλ ανέλαβε δράση, εξαπολύοντας μια σειρά από πλήγματα σε ιρανικές στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις στις 13 Ιουνίου.
Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας
Από την αρχή της δεύτερης θητείας του τον Ιανουάριο, ο Τραμπ προσπαθεί να ηγηθεί ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Στις 28 Μαΐου, ο Αμερικανός πρόεδρος έθεσε προθεσμία δύο εβδομάδων για διαπιστώσει αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν πρόθυμος να βάλει τέλος στη σύγκρουση.
Με δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο Τραμπ τόνισε πως «εντός δύο εβδομάδων θα μάθουμε αν ο Πούτιν μας παγιδεύει ή όχι. Και αν το κάνει, θα αντιδράσουμε διαφορετικά».
Ενώ το περιθώριο των δύο εβδομάδων πλησίαζε προς τη λήξη του, η New York Post απευθύνθηκε στον Τραμπ μέσα από ένα podcast, ρωτώντας αν ο Ρώσος πρόεδρος νοιάζεται για τις ανθρώπινες απώλειες της χώρας του στην Ουκρανία. «Αρχίζω να πιστεύω ότι δεν τον νοιάζει», απάντησε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Από τότε που έληξε το χρονικό περιθώριο των δύο εβδομάδων, η Ρωσία και η Ουκρανία δεν φαίνεται να βρίσκονται πιο κοντά σε ειρηνευτική συμφωνία, αλλά ο Τραμπ δεν έχει αλλάξει στάση απέναντι στη Μόσχα, παρά τις προηγούμενες απειλές του.
Δημοσίευμα του Reuters την περασμένη Τρίτη (17/6), υποστήριξε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ διέλυσε μια υπηρεσιακή ομάδα εργασίας με στόχο την άσκηση πίεσης στη Ρωσία για επιτάχυνση των συνομιλιών με την Ουκρανία. Το Reuters επικαλέστηκε τρεις ανώνυμους αξιωματούχους των ΗΠΑ στο δημοσίευμά του, χωρίς να έχει δημοσιοποιηθεί η ύπαρξη της ομάδας εργασίας.
Ο εμπορικός πόλεμος και οι δασμοί
Τον περασμένο Απρίλιο ο Ντόναλντ Τραμπ εξήγγειλε δασμούς προς τους εμπορικούς εταίρους του, ωστόσο στη συνέχεια ανακοίνωσε παύσεις και καθυστερήσεις.
Πριν από δύο μήνες είχε κάνει λόγο για παύση 90 ημερών για όλους τους δασμολογικούς στόχους εκτός από την Κίνα, με την οποία οι ΗΠΑ κατέληξαν σε συμφωνία πριν από λίγες ημέρες, με τη διορία να κρατά μέχρι τις 8 Ιουλίου.
Πάντως, στις 11 Ιουνίου, ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε στους νομοθέτες ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είναι πιθανό να μεταθέσει την παραπάνω ημερομηνία.
