Τριαντατρία ολόκληρα χρόνια μετά τη χειρότερη πυρηνική καταστροφή στον κόσμο μεταπολεμικά, το Τσέρνομπιλ εξακολουθεί να είναι μια περιοχή – φάντασμα, που κανείς δεν τολμά να πλησιάσει στην αποκλεισμένη ζώνη γύρω από το εργοστάσιο που το 1986 είχε γίνει το πυρηνικό ατύχημα.
Ωστόσο, μια τεχνητή βότκα που φτιάχνεται από κοκκους σίκαλης και νερό από την περιορισμένη Ζώνη Αποκλεισμού του Τσέρνομπιλ βόρεια του Κιέβου είναι το πρώτο προιον που παράγεται εκεί.Η επιστημονική ομάδα που την παράγει, μεγαλώνει τους σπόρους σε μια φάρμα μέσα στην αποκλεισμένη ζώνη.
«Η ιδέα μας τότε ήταν να χρησιμοποιήσουμε τους σπόρους σίκαλης για να φτιάξουμε ένα οινοπνευματώδες ποτό», αναφέρουν μέλη της ομάδας. Πρόκειται για ερευνητές από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ που έχουν εργαστεί επί σειρά ετών στην απαγορευμένη ζώνη, μελετώντας το πώς το έδαφος στο συγκεκριμένο μέρος έχει αρχίσει να επουλώνει τις πληγές του από το καταστροφικό πυρηνικό ατύχημα της δεκαετίας του ’80.
Οι επιστήμονες ελπίζουν τώρα να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη από την πώληση της βότκας που σημειωτέον έχει ονομαστεί «Atomik» για ευνόητους λόγους, ώστε να βοηθήσουν γειτονιές και ολόκληρες κοινότητες στην Ουκρανία να ανακάμψουν και να αποκτήσουν ξανά ζωή μετά την ολοκληρωτική καταστροφή.
Όπως λέει ο καθηγητής Smith, επικεφαλής της ομάδας, «η συγκεκριμένη, δεν είναι πιο ραδιενεργή από οποιαδήποτε άλλη βότκα»
«Οποιον χημικό και να ρωτήσεις θα σου πει πως οτιδήποτε κι αν αποστάξεις,οι ακαθαρσίες παραμένουν μέσα στο προϊόν που πετάς.
«Οπότε πήραμε σπόρους που ήταν μολυσμένοι ελαφρώς και νερό από τον υδροφόρο ορίζοντα του Τσέρνομπιλ και το αποστάξαμε» αναφέρει και προσθέτει: «Ρωτήσαμε τους φίλους μας από το Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον οι οποίοι διαθέτουν ένα εκπληκτικό εργαστήριο ραδιοανάλυσης για να δούμε αν θα βρουν ραδιενέργεια. Δεν βρήκαν τίποτα – όλα ήταν κάτω από το όριο ανίχνευσης», διαβεβαιώνει.
Η ομάδα των επιστημόνων που παράγουν τη συγκεκριμένη βότκα ονομάζεται Chernobyl Spirit Company και ανάμεσα στα ιδρυτικά της μέλη είναι και ο Dr Gennady Laptev, επιστήμονας του ουκρανικού Υδρομετεωρολογικού Ινστιτούτου του Κιέβου. Μιλώντας στο BBC κατά τη διάρκεια οδοιπορικού στην απαγορευμένη ζώνη, εξηγεί ότι οι σπόροι σίκαλης και το αλκοόλ που παράγεται αποδεικνύουν το πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί παραγωγικά ένα μέρος του εδάφους που έχει μολυνθεί.
«Δεν είναι ανάγκη να εγκαταλείψουμε τη συγκεκριμένη γη. Μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε με διάφορους τρόπους και να παραγάγουμε κάτι από αυτήν που θα είναι εντελώς καθαρό από ραδιενέργεια», επισημαίνει.
Γιατί όμως οι επιστήμονες έφτιαξαν βότκα και όχι κάτι άλλο, θα ρωτούσε εύλογα κάποιος.
Εν μέρει γιατί το αποσταγμένο προϊόν είναι φτιαγμένο από μολυσμένους καρπούς . Σύμφωνα όμως με τον καθηγητή Smith, το πρότζεκτ αυτό έχει ως στόχο να επεκταθεί πέραν της παραγωγής ενός ποτού με ένα μοναδικό σημείο πώλησης. Ελπίζει ότι η πώληση της βότκας θα μπορούσε να παράσχει υποστήριξη στις κοινότητες γύρω από τη ζώνη αποκλεισμού.
Κατά τη διέρκεια της δουλειάς του στο Τσέρνομπιλ από τη δεκαετία του 1990, ο καθηγητής Smith λέει ότι έχει συγκλονιστεί από τις δύσκολες οι οικονομικές συνθήκες για τους ανθρώπους στην Ουκρανία, ενώ η γη γύρω τους σημειώνει σημάδια ανάκαμψης σιγά σιγά.
«Υπάρχουν hotspots ακτινοβολίας [στη ζώνη αποκλεισμού], αλλά ως επί το πλείστον η μόλυνση είναι χαμηλότερη από ό,τι σε άλλα μέρη με σχετικά υψηλή φυσική ακτινοβολία», λέει.
«Το πρόβλημα για τους περισσότερους ανθρώπους που ζουν εκεί είναι ότι δεν έχουν τη σωστή διατροφή, τις καλές υπηρεσίες υγείας, τις θέσεις εργασίας ή τις επενδύσεις».
Η ομάδα ευελπιστεί ότι θα έχει κέρδη από τη βότκα τα οποία θα διανεμηθούν στις τοπικές κοινότητες. Τα υπόλοιπα θα επανεπενδύονται. Εξάλλου όπως λέει ο καθηγητής Smith, «μετά από 30 χρόνια, νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα στην περιοχή είναι πλέον η οικονομική ανάπτυξη και όχι η ραδιενέργεια».
Οσο για τη βότκα «Atomik», όσοι τόλμησαν να τη δοκιμάσουν έχει πιο φρουτώδη γεύση από αυτές που πίνουμε συνήθως στα μπαρ ενώ αναφέρουν πως θα ήταν ιδανική αν συνδυαστεί με Martini ή σαμπάνια.
Το πρότζεκτ πάντως έχει δρόμο ακόμα μπροστά του, αφού μέχρι στιγμής έχει παραχθεί μόνο ένα μπουκάλι. Στόχος είναι η παραγωγή 500 μπουκαλιών, εντός του 2019 που θα πωλέιται αρχικά στους τουρίστες που έχουν αρχίσει να επισκέπτονται την απαγορευμένη ζώνη…
